Jak korzystać z internetowych grafik?

Przy prowadzeniu firmy często zdarza się wykorzystywanie różnych grafik. Czasem potrzeba wstawić zdjęcie produktu na ulotkę, skorzystać z infografiki tłumaczącej specyfikę branży lub wstawić rysunek na social media. Trzeba jednak pamiętać, że wszystkie mogą być obciążone prawami autorskimi. Może się to wiązać się z kłopotami, jeśli nie będzie to legalne.
Warto zatem zdobyć wiedzę na temat:
• czy osobę, widniejącą na zdjęciu trzeba prosić o zgodę na wykorzystanie wizerunku,
• na jakich warunkach autorzy zdjęć i grafik dzielą się nimi z innymi,
• na czym polega prawo cytatu,
• skąd można pobierać obrazy, które można dowolnie wykorzystać.
Wizerunek
Wykorzystując zdjęcia zaczerpnięte z internetu trzeba pamiętać o tym, że osoba na nich przedstawiona, wcale nie musi być zadowolona z wykorzystania jej twarzy na przykład w kampanii reklamowej. Szczególnie, gdy produkty te są „kontrowersyjne”, np.: alkohol, prezerwatywy czy środki na wstydliwe choroby.
Jakie mogą być konsekwencje prawne? Możliwe jest pozwanie do sądu i oczekiwanie publicznych przeprosin, a także rekompensaty finansowej.
Warto zatem korzystać ze zdjęć, które posiadają odpowiednią licencję. Jedną z nich jest licencja CC0. Jest to rodzaj licencji Creative Commons, która pozwala na nieograniczone użycie obrazu. Aby zapoznać się z zasobami Creative Commons najlepiej zajrzeć na stronę search.creativecommons.org/.
Istnieją dwie sytuacje, w których nie trzeba posiadać zgody na wykorzystanie wizerunku. Pierwszą z nich jest przypadek, gdy osoba przedstawiona na zdjęciu jest częścią większej całości, np. krajobrazu czy tłumu.
Drugim wyjątkiem jest wykorzystanie zdjęcia osoby powszechnie znanej, wykonującej funkcje publiczne, np. zawodowe, społeczne, polityczne. Istnieje jednak ryzyko otrzymywania pozwów sądowych od prawników gwiazdy, którzy będą się opierać na przykład na dobrach osobistych lub zastrzeżeniu znaku towarowego.
Prawa autora grafiki i zdjęcia
Licencja, o której była mowa to warunki podzielenia się przez autora swoją pracą – w przypadku Creative Commons to zestaw jasnych reguł, na jakich to zrobił.
Trzy najprostsze z nich to:
• CC BY – oznacza to, że autor chciałby być podpisany i nie oczekuje niczego więcej,
• CC NC – oznacza to, że na użyciu pracy autora nie wolno pozyskiwać środków finansowych,
• CC SA – oznacza to, że przy przeróbkach nadal trzeba stosować dotychczasowe zasady dystrybucji tej pracy.
Literki te można łączyć, na przykład w CC-BY-NC – czyli: „Podpisz autora i nie zarabiaj na jego pracy”.
Prawo cytatu
Cudzą pracę można wykorzystać pod trzema warunkami. Najczęściej jednak spełniane są tylko dwa z nich. Te spełniane to: oznaczenie pracy nie należącej do nas i podanie informacji o autorstwie. Ale istnieje jeszcze trzeci warunek. Informuje on o tym, że cytowanie musi być uzasadnione nauczaniem, wyjaśnianiem, analizą krytyczną lub prawami gatunku twórczości – chodzi tu o takie utwory, które ze swej istoty muszą korzystać z innych, np.: parodia czy pastisz.
Źródła bezpiecznych obrazów
Gdzie zatem zdobywać obrazy bez obaw o ich prawa autorskie?
Popularne są tak zwane Stocki czyli bazy zdjęć będących na licencjach Creative Commons (w tym zwłaszcza CC0). Najbardziej popularne są Pixabay i Pexels, ale warto zajrzeć także na strony: pl.freeimages, raumrot, aviopix czy iwaria.
Korzystając z wyszukiwarki Creative Commons lub Google również można znaleźć potrzebne obrazy. Wystarczy tylko w „szukaniu zaawansowanym” wybrać prawo do użytkowania, najlepiej takie dające duże możliwości, jak modyfikowanie czy zarabianie i niepodpisywanie.